W dniu 26 lipca Ministerstwo Finansów ujawniło projekt ustawy podatkowej w ramach flagowego programu obozu rządzącego.  Oprócz przewidywanych zmian w zakresie m.in, zwiększenia realnych obciążeń  przedsiębiorców rozliczających się podatkiem liniowym (wzrost o 51%) oraz skalą podatkową (tu złagodzonych przez wzrost kwoty wolnej i podniesienie progów) zmiany dotkną również wspólników, członków zarządu oraz innych osób wybranych na podstawie aktu powołania. Wprowadzane regulacje nie były ujęte w prezentacjach społecznych programu, próżno szukać do nich komentarza w uzasadnieniu do projektu, jak również nie odnoszą się do nich sami pomysłodawcy, koncentrujący się raczej na akcentowaniu „historycznych obniżek w podatkach”.

1. Obciążenie składką zdrowotną osób wybranych na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie

Jak było dotychczas?

W  obecnym stanie prawnym sprawowanie funkcji prezesa, członka zarządu czy prokurenta, wybranego na podstawie aktu powołania nie znajdowało się w wyrażonym w art. 66 Ustawy o świadczeniach  opieki zdrowotnej finansowej  ze środków publicznych, zamkniętym katalogu podmiotów na których nałożono obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego.  Ciekawym rozwiązaniem i zupełnie legalną optymalizacją podatkową było tworzenie spółki z o.o. składającej się przynajmniej z dwóch wspólników (bez rażącej dysproporcji udziałów), powoływanie zarządu i prowadzenie takiej spółki bez konieczności uiszczania za żadną ze wskazanych funkcji składek na ubezpieczenia społeczne czy zdrowotne.  Oczywiście powyższe jest sporym uproszczeniem. nie znajdowało zastosowania w każdym stanie faktycznym i miało swoje wady, ale wiele przedsiębiorstw z takiej alternatwy prowadzenia działalności korzystało.

Jak ma być?

 Przedłożony projekt ustawy rozszerza katalog podmiotów objętych obligiem odprowadzania składek zdrowotnych o „ osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie”. Tym samym  dla takich podmiotów rozliczających się skalą podatkową realne obciążenie wzrośnie o dodatkowe 9%., więc w przypadku przekroczenia drugiego progu wyniesie 41%.  Według statystyk około 80% spółek z ograniczoną odpowiedzialnością wybiera swoje władze właśnie na podstawie aktu powołania i w zdecydowanej większości nie są to podmioty o ogromnych zyskach i wynagrodzeniach osób zarządzających. Niczym wyjątkowym jest fakt, że osoby  wybierane aktem powołania na członków zarządu  sprawują taką funkcję w kilku spółkach, i tym samym od każdego takiego wynagrodzenia pobierana będzie dodatkowo 9% składka zdrowotna. Projekt ustawy, nie przewiduje również żadnych górnych limitów, do których składka zdrowotna będzie naliczana.

2. Ograniczenia w wykonywaniu świadczeń przez wspólnika na rzecz spółki

Nowa polityka fiskalna ma zostać rozbudowana o szereg   instytucji umożliwiających efektywną walkę z tzw. „ ukrytą dywidendą”. Ukryta Dywidenda to  przekraczające stawki rynkowe  wynagrodzenie wspólników z tytułu świadczeń na rzecz spółki, np. dzierżawy własnej  nieruchomości, wykonywania usługi, oprocentowania udzielonych pożyczek etc. Co prawda, Państwo posiada już instrumenty kontrolne oraz sankcyjne pozwalające przeciwdziałać takim przypadkom, jednak rządzący zmierzają do tego by ograniczyć w ogóle ex lege możliwość ich powstawania.  Analizując sygnały płynące z Ministerstwa Finansów (na razie w formie niewiążących wypowiedzi) docelowo nie będzie można czerpać wynagrodzenia z najmu nieruchomości czy innych usług świadczonych przez wspólnika na rzecz spółki. Oczywiście tak daleka ingerencja w sferę prowadzenia działalności gospodarczej, najprawdopodobniej nie spotka się z aprobatą w orzecznictwie, jednak z uwagi na długotrwałość takiego procesu i problem z bezpośrednią implementacją, to niewielkie pocieszenie dla przedsiębiorców.

W zaproponowanej przez rządzących ustawie podatkowej, w ramach polskiego ładu,  w znowelizowanej  ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych dodano pkt.  15b wyłączający z kosztów uzyskania przychodu:

„kosztów związanych z wykonywaniem świadczeń, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym wspólnikiem, jeżeli:

 a) świadczenie lub zobowiązanie z którego to świadczenie wynika nie zostałoby udzielone na takich samych warunkach w całości lub części temu podmiotowi lub wspólnikowi, lub

 b) w przypadku niewykonania świadczenia podatnik dysponowałby zyskiem netto w rozumieniu przepisów o rachunkowości za rok obrotowy, w którym świadczenie to zostało uwzględnione w wyniku finansowym, lub”

Z powyższego jednoznacznie wynika, iż pojawiły się dwa nowe warunki, które należy spełnić by móc uznać dany wydatek za koszt uzyskania przychodu spółki. Tak przy okazji, pozostaje mieć nadzieję, że enigmatyczne „lub” w punkcie b jest po prostu błędem redakcyjnym, a nie zapowiedzią punktu c. W mojej ocenie, zgodnie z powyższymi zapisami,  świadczona usługa (np. najem) musi odpowiadać wartościom rynkowym, czyli nie odbiegać cenowo od tego, co spółce zaoferowałyby inne niepowiązane z nią podmioty. W przypadku najmu czy dzierżawy, rozsądnym zatem będzie posiadanie przygotowanych przez uprawnione osoby operatów, które uzasadniały będą kwotę wypłacanego czynszu oraz pamiętanie o ich aktualizacji. Trudniej z pewnością będzie wycenić mniej wymierne usługi niż najem czy dzierżawa, a tym samym ustalić ich wartość rynkową.

Punkt „b” natomiast wyklucza uznanie za koszt uzyskania przychodu świadczeń na rzecz wspólnika, jeżeli w skutek ich wykonania spółka wykazała stratę za rok obrotowy w rozumieniu przepisów o rachunkowości.

W kolejnych artykułach analiza kolejnych „ukrytych” zapisów Polskiego Ładu i ich ewentualnego wpływu na prowadzenie biznesu.

www.jrkancelaria.com

Mężczyzna zdjęcie utworzone przez freepik – pl.freepik.com